Urfa’nın kültür eserleri

Şanlıurfa, tarihte dünya kültür ve medeniyetinin merkezi sayılan ve arkeoloji literatüründe “Bereketli Hilal” olarak adlandırılmaktadır. Anadolu kültürü ve Mezopotamya kültürünü içine alan Şanlıurfa, tarih boyunca her iki kültürü yaşattığından dolayı zengin bir kültür birikimine sahiptir.

Çavi tarlası, Nevalı Çori, Şaşkan ve Göbeklitepe gibi arkeolojik alanlardaki bilimsel kazılar sonucunda Dünyanın en eski mimarlık örneklerinin temelinin burada olduğunu ortaya koymuştur.

Mimarlık tarihi bu kadar eskilere giden Şanlıurfa, dinler tarihi açısından da dünya kültüründe önemli bir yere sahiptir. Güneş ve gezegenlerin kutsal tanındığı Paganizm’in merkez şehirleri Harran ve Soğmatar Şanlıurfa il sınırları içerisindedir.

Şanlıurfa Hz. İbrahim, Şuayb Peygamber, Eyyüb Peygamber, Elyesa Peygamberlerimizin yaşamış olması ve Hz. İsa tarafından kutsanmış olması nedeniyle Musevi, Hıristiyan ve Müslümanlar tarafından Peygamberler Şehri, İnançlar Diyarı olarak adlandırılır.

Şanlıurfa, bugün de mimari dokusunun zenginliği ile Anadolu’nun önde gelen illeri arasında yer almakta ve bu özelliğinden dolayı 'Müze Şehir' adıyla da tanınmaktadır. İlimizde Kültür Bakanlığı’nca tescil edilmiş 180 tarihi ev, 32 cami ve mescit, 5 kilise (bunlardan üç adedi camiye çevrilmiş olup camilerle birlikte zikredilmiştir), 7 medrese, 9 han, 8 hamam, 8 kapalı çarşı, 6 köprü, 13 çeşme, 2 sebil, 1 su kemeri, 1 su bendi, 2 anıt, şehir surları ve 1 iç kale bulunmaktadır.

Şanlıurfa, otantik değerini günümüze kadar koruyabilmiş 8 adet kapalı çarşısı ile Anadolu’nun önde gelen illerinden birisidir. Bu çarşılarda icra edilen keçecilik, çulculuk, cülhacılık, saraçlık, kürkçülük, kuyumculuk gibi geleneksel el sanatları günden güne azalmakta olmasına rağmen halen canlılığını muhafaza etmektedir.

Yukarıda zikredilen inanç değerleri ve zengin mimari eser potansiyeline, il sınırları içerisinde yer alan ve büyük bir şans eseri olarak aynı güzergahta sıralanan Harran Şehri, Bazda Mağaraları, Han el-Ba’rür Kervansarayı, Şuayb Şehri, Soğmatar Şehri ve Eyyub Nebi Köyü gibi merkezler de eklenince Urfa’nın ne denli bir turizm potansiyeline sahip olduğu kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.

Son olarak da 2019 Yılının Göbeklitepe Yılı ilan edilmesi Urfa’ya ilginin gittikçe artmasına neden olmuştur. Bu kadar çok kültür değerlerine sahip ilimizin ülkemize, dünyaya tanıtılması ve alt yapının sağlanması neticesinde bölgede önemli bir turizm atağı yaşanacağı, bu atağın bölgemiz ve ülkemiz ekonomisine çok büyük katkılar sağlayacağı gerçektir.